ریشه فرش به شکل های مختلفی همچون ریشه های ساده , ریشه های گره دار , ریشه های توری , ریشه های زنجیره ای و… زده می شود. باید بدانید برای سالم ماندن فرش, باید به خوبی از ریشه های آن محافظت کنیم . روش های مختلفی برای نگهداری از ریشه فرش وجود دارد .
ریشه فرش
پس از آنکه فرش را از دار بازد می‌کنند باید با ریشه زدن از باز شدن پودها وساییده شدن انتهای تارها جلوگیری کرد.
1. ریشه‌های ساده: اگر سر پلاس‌ها راکه با بافت متعادل یا گلیم بافته شده، به خوبی کوبیده شود،‌تارها را می‌توان, آزاد گذارد. البته حلقه‌های تار باز خواهد شد وسرانجام ساییدگی نیز پیدا می‌کند. مواردی وجود دارد, که ناگزیر به بریدن ریشه‌ها می‌انجامد وکناره‌ها را به زیر می‌دوزند تا از فرسودگی آنها جلوگیری شود.
2. ریشه های گره دار: نخ‌های تار را دسته بندی می‌کنند ودر کنار آخرین پود گره می‌زنند. ریشه‌های بلند را , در قسمت پایین گره‌ای دیگر می‌زنند که شیوه‌ای مرسوم در گلیم‌های ترکی وکردی است.
3. ریشه‌های توری: نخ‌های تار را دسته بندی می‌کنند ودر کنار آخرین پود گره می‌زنند. سپس نیمی از ریشه‌های, هر گره را به نیمی از ریشه‌های گره مجاور، دوباره گره می‌زنند. این شیوه را در اغلب جوامع بافنده به کار می‌برند.
4. ریشه‌های زنجیره‌ای وحلقه‌ای: هر رشته تار را از زیر و روی دو تارمجاور به صورت حلقه رد می‌کنند , و پس از رسیدن به کناره گلیم،‌تار را بر می‌گردانند وبه حلقه کردن ادامه می‌دهند تا دو تاسه, ردیف حلقه ایجاد شود.
سپس انتهای تارها را درگروه‌های سه تایی یا بیشتر در هم می‌پیچانند تا حلقه‌ها از هم باز شود. سپس , انتهای تارها را در گروه های سه تایی یا بیش تر درهم می پیچانند تا حلقه ها از هم باز شود , و برای اطمینان بیشتر گره‌ای نیز به آنها می‌زنند.
روش گیس باف کردن ریشه
5. ریشه‌های گیس بافت : دسته ای از تارها را به صورت نوار پهنی در هم می ‌بافند. حداقل تعداد تارها, در هر دسته سه تا و حداکثر دوازده تاست که نواری به عرض سه سانتی متر به وجود می‌اورد.ریشه‌های بافته را بانخ پشمی رنگی می بندند تا از هم باز نشود. سپس بافته‌ها را از انتها بانخ پشمی, به رنگ دیگری می‌بندند تا منگوله درست کنند.در ترکیب دیگری ابتدا ریشه‌ها رادر چند ردیف حلقه وزنجیر می‌کنند, سپس آن را دسته بندی کرده می‌بافند
6. ریشه‌های بافته‌ی اوریب: این نوع ریشه را با تارهای پنبه‌ای می‌بافند ودر ظاهر شبیه به بافت پودر , و یا اوریب است. در این گونه ریشه بافی ریشه‌های بلند را، از نقطه‌ای در انتهای پودها وبه صورت مورب،‌ از زیر ورو می‌بافند وبافته‌ها را به طرف آخرین پود برمی‌گردانند.ساختار این گونه ریشه شبیه به بافت یکدست بدون پود است،‌زیرا تارها خود عمل پود را انجام می‌دهند.
7. ریشه‌های بافته و برگشته: در صورتی که بافت کناره‌ها شل باشد،‌تار را به روی خود برمی‌گردانند, و درون کناره‌ها می‌بافند. غالباً‌ تارها یا روی یکدیگر حلقه می‌شوند یا آن را گره می‌زنند , پیش از بافتن ایجاد نوعی برجستگی کند.این گونه ریشه‌ها در صورتی به کار می‌رود که پودهای کناره‌ها و تارها به یک رنگ باشد.
8. ریشه با تارهای پیچیده: تارها را، هنگام برافراشتن دار، به جای آنکه به دور تیرک دار گره بزنند به دور آن می‌پیچانند, و پس از اتمام بافندگی،‌تیرک را بیرون می‌کشند وتارها به صورت حلقه‌ برجای می‌ماند.

محافظت از ریشه فرش
شاید برای شما هم پیش اومده باشه که با مشکل از بین رفتن و پارگی ریشه های فرش در خانه مواجه شوید، ریشه های فرش یکی از مهمترین قسمت های فرش است که باید حتما از آن محافظت کنید، چراکه در صورت پوسیدگی آنها امکان آسیب رسیدن به بدنه اصلی فرش هم وجود داره.
معمولا ریشه های بالا و پایین فرش دستباف دارای کرباس یا گلیم بافی و یا پود زیر و رو هستند که از حرکت, گره ها انتهای بافت به سمت بیرون و آسیب به آنها جلوگیری میکند و یا یکی از انواع دوگره های معمول , در بازار نقش زیبایی و حفاظت از بافت سر ریشه های فرش شما رو ایفا میکنه.
ریشه های فرش نسبت به بقیه نقاط فرش بیشتر در معرض آسیب هستند به دلیل اینکه با پود و گره , در هم تنیده نشده و در مجاورت با خاک و آب و رطوبت و تماس فیزیکی مستقیم قرار داره.
همیشه هنگام جارو کردن فرش به تمیزی و مراقبت ریشه های فرش هم توجه کنید. وقتی قالی دستبافتان رو به قالیشویی میفرستید به تکنیسین قالیشویی تاکید کنید که از مواد اسیدی قوی , برای سفیدی ریشه های فرش شما استفاده نکند .
این کار باعث پوسیدگی و پایین آمدن عمر آنها میشود.
کوچکترین آسیب و پارگی چله هارو به شکل منطقی درمان کنید این کار از آسیب و پیشروی آن به بافت اصلی, جلوگیری می کند.

چسب زدن به ریشه فرش
چسب زدن به ریشه ها شاید روش خوبی به نظر برسد اما زیان های آن بیشتر از مزایای آن است. چرا که مواد شیمیایی چسب های نواری و چسبندگی آنها باعث پوسیدگی و کثیفی چله های می شود.
• هنگام راه رفتن روی آن، چسب جمع می شود.
• هنگامی که می خواهید چسب را بکنید ریشه های فرش هم کم کم کنده می شوند.
• بعد از کندن چسب هم چنان جای چسب روی ریشه ها می ماند و تمیز کردن آن بسیار سخت است.
• و نیاز به مواد شیمیایی دارد که ممکن است برای ریشه های فرش ضرر داشته باشد.

کاور ریشه فرش
• کاور ریشه فرش یک کاور است که هیچ نوع چسبی هم روی آن ندارد.
• روی لبه های فرش محکم می شود و از کثیف شدن و نا مرتب شدن ریشه فرش جلوگیری می کند.
• عمر ریشه فرش افزایش می یابد و بعد ها نیاز به ترمیم ریشه فرش پیدا نمی کنید.

روش لفافه دوزی
روش لفافه دوزی روشی مناسب است برای حفظ ریشه ها و هچنین زیبایی آن.
نوع پارچه برای این کار معمولا متقال و یا برزنت است و گاها در برخی مناطق از جاجیم های ماشین باف هم, استفاده میشه.
در این روش محافظتی ریشه های فرش را تا میکنند و دور داخل این پارچه قرار میدن و بعد دو طرف پارچه رو , به ابتدای بافت کوک میزنن.

مزایای استفاده از پارچه برای نگهداری ریشه
• این پارچه های نخی مشبک هستند و به راحتی هوا را در خود جریان میدهند.
• این روش باعث تمیز ماندن ریشه ها و همچنین جوگیری از بعضی از آسیب های شیمیایی و فیزیکی می شود.
• این نوع کاور توری هم یک نوع کاور مناسب و اصطلاحا شیشه ای نامیده می شود که ضمن اینکه چله های فرش, تا حدودی در معرض نمایش قرار میگیره ، از ریشه ها تا حد قابل توجهی حفاظت میکنه و از یکی از , مزیت های اون نسبت به دیگر کاور ها عبور جریان هوا می باشد.
• طریفه نصب این کاور با نوار باریک چسبی در لبه های فرش هست که خیلی قوی نیست و تقریبا , آسیبی به فرش وارد نخواهد کرد.
• البته کاور های مختلفی دیگری هم در بازار موجود هست مثل کاورهای پلاستیکی که باعث یکسری آسیب ها , و پوسیدگی های در طول زمان برای ریشه ها می شود.
• در امکان عمومی و مذهبی که فرش های دستباف استفاده میشه و به دلیل تردد زیاد معمولا از لفافه دوزی, برای ریشه های سر و ته فرش استفاده میشه.